راهنماي كامل و جامع نوشتن طرح توجيهي
آيا شما نحوه نوشتن طرح توجيهي را مي‌دانيد؟ يك طرح توجيهي طرحي كلي از مهم‌ترين مسائل مربوط به يك ايده كسب و كار است و هدف آن شناسايي عواملي است كه مانع موفقيت شما در بازار كار مي‌شود. به عبارت ديگر، طرح توجيهي تعيين مي‌كند آيا يك ايده كسب و كار ايده‌اي معقول است يا نه.
طرح توجيهي تمامي اطلاعات ضروري براي طرح كسب و كار را در اختيار مخاطب قرار مي‌دهد. طرح توجيهي تمامي اطلاعات ضروري براي طرح كسب و كار را در اختيار مخاطب قرار مي‌دهد. هدف از اجراي هر طرح توجيهي كسب سود و منفعت است؛ از اينرو به منظور دست‌يابي به معيار و شاخص مناسب جهت تعيين سوددهي و يا عدم سوددهي طرح‌ها، مجموعهاي از شاخص‌هاي مالي و اقتصادي در طي سالهاي قبل توسط كارشناسان و اقتصاددانان بزرگ تعريف و استفاده شده است. هدف از آناليز مالي طرح امكان‌سنجي در گزارشات توجيهي نيز كسب شاخص‌هاي مالي و اقتصادي به منظور تصميم‌گيري صحيح ميباشد. در تجزيه و تحليل مالي، استفاده از هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري، هزينه‌هاي توليد، درآمد ساليانه پيش‌بيني شده براي طرح و ساير مباني و مفروضات مورد نياز براي انجام محاسبات، صورت حساب سود (زيان)، صورت گردش وجوه نقد، ترازنامه پيش‌بيني شده، تهيه و تنظيم مي‌شود.
معمولاً نوشتن طرح توجيهي توسط يك فرد متخصص در زمينه كسب و كار به تحرير در مي آيد. بخش هاي مختلف طرح توجيهي را مي توان به سه دسته تقسيم كرد:
- تجزيه و تحليل مالي كه براي مطالعه و تحليل ابعاد مختلف مسائل مالي و سودآوري طرح توجيهي صورت مي‌گيرد.
- مطالعه جامع بازار كه در آن ابعاد مختلف بازار هدف براي عرضه محصول نهايي طرح توجيهي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. اين ابعاد مسائلي مثل كمبودها، بازار هدف، عرضه، تقاضا و باقي موارد را در بر مي‌گيرند.
- توجيه‌پذيري فني كه به منظور بررسي ابعاد فني طرح توجيهي مثل فناوري، ظرفيت، محل اجرا، ماشين آلات و تجهيزات توليد و ساختار اجرائي طرح انجام مي‌شود.
در نوشتن طرح توجيهي، معمولاً نظر افراد تصميم گيرنده را به سمت مسيري خاص سوق مي‌دهند. بسياري از اوقات تنها يك مسير فعاليت وجود دارد، ولي بايد تغييراتي در اين وضعيت صورت گيرد. لذا بايد در روند آماده سازي طرح توجهي بايد نكاتي را مد نظر قرار دهيد.
يك طرح توجيهي به طور معمول چندين بخش دارد كه در ادامه به آنها اشاره مي شود.
مقدمه: شما بايد افراد تصميم گيرنده را براي بررسي گزينه پيشنهاديتان متقاعد كنيد. حتي بايد طوري بخش اول تحقيق را شروع كنيد كه آنها را براي خواندن باقيمانده بخش‌ها ترغيب سازد. در اين بخش توضيح دهيد كه در صورت پياده سازي طرح، چه مزايا و كاركردهايي نصيب شركت يا سازمان خواهد شد.
معيارها/ محدوديت‌ها: شما بايد به دقت تمامي معيارهاي مرتبط با بازده‌هاي ايده آل طرح را مشخص سازيد. اين كار به شما امكان مي‌دهد تا تصميمات منطقي و كاربردي را اتخاذ نماييد. اين معيارها را مي توان در نوشتن طرح توجيهي به نمايش گذاشت. در ابتدا بايد معيارها را به چندين بخش تقسيم كنيد. اين كار در صورت نگارش طرح توجيهي مبسوط بسيار كمك حال خواهد بود. همچنين مي‌توانيد معيارها را در كل طرح توجيهي تقسيم كنيد تا اينكه تناسب لازم براي ارائه آنها به وجود آيد. بايد اين مسئله را به خاطر داشته باشيد كه فارغ از استراتژي مورد استفاده در طرح توجيهي، بايد در مورد ارائه معيارها كاملاً اطمينان حاصل نمود. اين كار به مخاطب نشان مي‌دهد كه شما بر كل طرح كنترل داريد و چيزي را فراموش نمي‌كنيد.
روش كار: ارائه حقايق دقيق و متناسب از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. شما بايد به منابع معتبر مورد استفاده و همچنين روش كار خودتان به طور كامل اشاره كنيد. بدون يك روش كاري مطمئن و منابع معتبر، طرح توجيهي شما فاقد هرگونه اعتبار خواهد بود. در اين بخش بايد كاملاً توضيح دهيد كه چه مراحلي را براي انجام پروژه نهايي مد نظر قرار مي‌دهيد. روش كار در واقع بخش اصلي طرح توجيهي به شمار ميرود چون دقيقاً توضيح مي‌دهد كه چه قدم هايي توسط شما به عنوان انجام دهنده پروژه پشت سر گذاشته خواهد شد.
مرور گزينه‌هاي جايگزين: شما بايد در طرح توجيهي به تمامي ويژگي‌هاي كليدي هر گزينه احتمالي اشاره كنيد و مطمئن شويد كه اين ويژگي‌ها قابل درك هستند و به شكلي متناسب با سطح دانش مخاطبان آماده شده‌اند. به خاطر داشته باشيد كه هدف نهايي كمك به مخاطب براي اتخاذ بهترين و كامل‌ترين تصميم است.
ارزيابي: اين بخش بايد به گزارش طرح توجيهي اختصاص يابد. شما بايد با استفاده از معيارهاي از قبل تعريف شده به ارزيابي گزينه‌هاي مطرح شده بپردازيد. شما مي‌توانيد در اين بخش از نمودارها، جدول‌ها و باقي ابزارهاي تصويري و گرافيكي براي نمايش مطالعات خودتان استفاده كنيد. آمارهايي كه تائيدي بر مطالعات و محاسبات شما هستند بايد در همين بخش به كار گرفته شوند. تمامي اين آمارها و گزارشات براي نمايش برتري طرح توجيهي شماست.
نتيجه گيري: در اين بخش بايد به نتيجه‌هايي اشاره كنيد كه پس از بررسي‌هاي نهايي آمار و داده‌ها به آنها دسترسي پيدا كرديد. نحوه ارزيابي گزينه‌هاي مختلف مورد اشاره در تحقيق نيز بايد در همين بخش بررسي شود. در نهايت بايد مشخص كنيد كه كدام گزينه بهترين تناسب را براي پيشبرد اهداف آتي شركت در اختيار دارد.
پيشنهادات: شما بايد در اين بخش از تجربيات و دانش خود براي اشاره به اين مسئله استفاده كنيد كه كدام گزينه به نظر خودتان بهترين مورد براي ارتقاي شركت يا سازمان است. گاهي اوقات افراد تصميم گيرنده با وجود در اختيار داشتن اطلاعات و داده‌هايي غني و جامع باز هم در مورد تصميم گيري نهايي با ترديد روبرو مي‌شوند. در اين جاست كه پيشنهادات شما به عنوان نويسنده طرح توجيهي مي تواند راهگشاي اين مشكل باشد.
در صورت استفاده از چندين روش تحقيق در طرح توجيهي بايد تمامي آنها را به طور دقيق در پاراگراف‌هاي مجزا توضيح دهيد. هر كدام از روش‌ها بايد در ابتداي پاراگراف مطرح شوند و نتايج و تأثيرات آنها بر نتايج نهايي طرح توجيهي بيان شود. در بعضي موارد، به دليل شباهت بين روش‌هاي مختلف، نويسنده طرح ترجيح مي‌دهد تا آنها را به صورت كلي و خلاصه شده به نمايش بگذارد. اين كار باعث مي‌شود تا از اتلاف وقت جلوگيري شود و مخاطب راحت تر متوجه اصل موضوع شود.